Tin tức
Hãng thời trang Trung Quốc tiếp tục bị phạt nặng vì vấn đề môi trường
Cơ quan quản lý cạnh tranh của Ý (AGCM) đã phạt Shein, nhà bán lẻ thời trang nhanh trực tuyến do Trung Quốc thành lập, 1 triệu euro với cáo buộc đã đánh lừa khách hàng về tác động môi trường của sản phẩm.
Trong bối cảnh toàn cầu đang ngày càng chú trọng đến tính bền vững môi trường, ngành công nghiệp thời trang nhanh (fast fashion) đang phải đối mặt với áp lực ngày càng lớn từ các cơ quan quản lý. Shein – gã khổng lồ thời trang trực tuyến có nguồn gốc từ Trung Quốc – vừa trở thành ví dụ điển hình cho việc các thương hiệu có thể phải trả giá đắt khi sử dụng những tuyên bố môi trường không chính xác để thu hút khách hàng.
Chuỗi phạt liên tiếp tại châu Âu
AGCM phạt 1 triệu euro (1,16 triệu USD) đối với Shein vì cáo buộc “misleading customers” – đánh lừa khách hàng về tác động môi trường của các sản phẩm. Đây không phải là lần đầu tiên Shein bị “sờ gáy” tại châu Âu. Chỉ hơn một tháng trước, vào ngày 3.7, Pháp đã phạt công ty này 40 triệu euro vì các cáo buộc tương tự về giảm giá giả mạo và tuyên bố môi trường sai lệch.
Con số 40 triệu euro từ Pháp so với 1 triệu euro từ Italy cho thấy sự khác biệt trong cách tiếp cận của các cơ quan quản lý, nhưng thông điệp thì rõ ràng: thời đại của việc “xanh hóa” hình ảnh mà không có hành động thực tế đang dần kết thúc.
Khoản phạt tại Ý được áp dụng đối với Infinite Styles Services Co. Limited, một công ty có trụ sở tại Dublin điều hành website của Shein tại châu Âu. Cuộc điều tra của AGCM bắt đầu từ tháng 9 năm ngoái, cho thấy các cơ quan quản lý đã theo dõi sát sao hoạt động của Shein trong một thời gian dài.
AGCM chỉ ra rằng các thông điệp về tính bền vững môi trường và trách nhiệm xã hội trên website của Shein “đôi khi mơ hồ, chung chung và/hoặc quá cường điệu và trong những trường hợp khác thì bỏ sót và gây hiểu lầm”. Điều này phản ánh một vấn đề rộng lớn hơn trong ngành công nghiệp thời trang: việc sử dụng ngôn từ mập mờ để tạo ấn tượng tích cực về môi trường mà không cung cấp thông tin cụ thể, có thể xác minh được.
Đặc biệt nghiêm trọng, các tuyên bố của Shein về thiết kế hệ thống tuần hoàn và khả năng tái chế sản phẩm “được phát hiện là sai hoặc ít nhất là gây nhầm lẫn”. Bộ sưu tập ‘evoluSHEIN by design’ – được Shein quảng bá như những món đồ được sản xuất bằng phương pháp bền vững và có trách nhiệm hơn – cũng bị cáo buộc phóng đại về thông tin môi trường.
Những lời hoa mỹ xanh đụng phải thực tế khoa học
AGCM chỉ ra rằng người tiêu dùng có thể bị đánh lừa để nghĩ rằng bộ sưu tập này được làm từ những vật liệu hoàn toàn có thể tái chế – “một thực tế mà, xét đến các loại sợi được sử dụng và hệ thống tái chế hiện có, là không đúng sự thật”.
Đây là một ví dụ điển hình về “greenwashing” – hiện tượng các công ty sử dụng marketing môi trường để che đậy những hoạt động thực tế không bền vững. Trong trường hợp của Shein, vấn đề không chỉ ở việc sử dụng ngôn từ mơ hồ mà còn ở việc đưa ra những tuyên bố trái ngược với thực tế khoa học về khả năng tái chế của vật liệu.
AGCM cũng đặt câu hỏi về những cam kết “mơ hồ và chung chung” của Shein về việc cắt giảm 25% phát thải khí nhà kính vào năm 2030 và đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Điều đáng lo ngại hơn là phát thải của Shein thực tế đã tăng trong năm 2023 và 2024 – một xu hướng hoàn toàn ngược lại với những cam kết đã tuyên bố.
Điều này phản ánh một thực tế đáng buồn trong nhiều ngành công nghiệp: việc đưa ra những mục tiêu dài hạn về khí hậu thường dễ dàng hơn nhiều so với việc thực hiện những hành động cụ thể, có thể đo lường được trong ngắn hạn. Khi các con số thực tế cho thấy xu hướng tăng phát thải, những cam kết về net-zero trong tương lai xa trở nên thiếu sức thuyết phục.
AGCM còn nhấn mạnh rằng đánh giá tổng thể của họ bị ảnh hưởng bởi “nghĩa vụ chăm sóc gia tăng” đối với Shein, “bởi vì công ty hoạt động trong một lĩnh vực gây ô nhiễm cao và bằng những phương pháp gây ô nhiễm cao”.
Quan điểm này đánh dấu một sự thay đổi quan trọng trong cách các cơ quan quản lý tiếp cận vấn đề trách nhiệm môi trường. Thay vì áp dụng cùng một tiêu chuẩn cho tất cả các ngành, họ đang nhận ra rằng những ngành có tác động môi trường lớn hơn cần phải chịu trách nhiệm cao hơn và được giám sát chặt chẽ hơn.
Bài học cho Shein và ngành thời trang
Trong tuyên bố phản hồi, Shein cho biết đã “hợp tác đầy đủ với AGCM và thực hiện hành động ngay lập tức để giải quyết những lo ngại được nêu ra”. Công ty cũng tuyên bố: “Chúng tôi đã tăng cường quy trình đánh giá nội bộ và cải thiện website để đảm bảo rằng tất cả các tuyên bố về môi trường đều rõ ràng, có thể xác minh và tuân thủ các quy định”.
Tuy nhiên, việc liệu những cam kết này sẽ được thực hiện thế nào và có hiệu quả như thế nào vẫn còn là dấu hỏi lớn. Lịch sử cho thấy nhiều công ty đã đưa ra những lời hứa tương tự sau khi bị phạt, nhưng việc thay đổi thực tế trong hoạt động kinh doanh thường diễn ra chậm chạp hơn.
Trường hợp của Shein không chỉ là một vấn đề riêng lẻ mà phản ánh một thách thức rộng lớn hơn đối với toàn bộ ngành công nghiệp thời trang nhanh. Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng có ý thức về môi trường, các thương hiệu đang cảm thấy áp lực phải “xanh hóa” hình ảnh của mình. Tuy nhiên, việc chỉ thay đổi cách truyền thông mà không thực hiện những cải cách căn bản trong quy trình sản xuất sẽ không còn hiệu quả.
Các khoản phạt liên tiếp tại châu Âu gửi đi một thông điệp rõ ràng: thời đại của greenwashing đang kết thúc. Các cơ quan quản lý không chỉ có công cụ mà còn có quyết tâm để truy cứu trách nhiệm các công ty đưa ra những tuyên bố sai lệch về môi trường.
Xem thêm:
